Yabancı Ot Nedir ? Nasıl Müdahale Edilir?
Yabancı Ot Nedir?
Çiftçiler tarafından ekilmeyen, toprakta kendiliğinden yetişen, bulundukları yere zararları olan bitkilerdir. Topraktan çok hızlı su ve vitamin çeken tür olduğu için topraklarda çoraklaşma gibi ciddi zararlara yol açmaktadır. Yabancı otlar morfolojilerine göre dar yapraklı ve geniş yapraklı olmak üzere ikiye ayrılırlar. Ayrıca yabancı otlar yaşam sürelerine göre ise tek yıllık, iki yıllık ve çok yıllık olarak ayrılırlar. Bu yazımızda yabancı otlar ile nasıl mücadele edilebileceğini sizlere aktarmak istedik.
Yabancı Otların Çevre İstekleri
Bitkilerin yaşamında etken olan ekolojik faktörler iki kısma ayrılır;
1- Cansız Faktörler
- İklim (sıcaklık, yağış, rüzgâr vb.)
- Toprak (besin elementleri, toprak suyu, pH, toprak yapısı)
- Topografik yapı (arazinin yüzeysel şekli, meyillerin derecesi ve yönü)
2- Canlı Faktörler
- Rekabet (yarışma)
- Bitkilerin karşılıklı etkileşimleri
- Hayvanlar
- İnsanlar (bitkilerin kesilmesi, toprak işleme, çeşitli kültür bitkisini yetiştirme, gübreleme)
Yabancı Otların Yayılma Yolları Nelerdir?
- Temizlenmemiş kültür bitkisi tohumu ile yayılma
- Hayvanlarla yayılma
- Rüzgarla yayılma
- Su ile yayılma
- Çiftlik ekipmanlarıyla yayılma
- Fide ve fidanlıklardan yayılma
- Kuş ve çiftlik hayvanları ile yayılma
- Yabancı ot tohumlarının yayılmasında insanın rolü
- Yabancı otların kendi imkanları ile yayılması
Temizlenmemiş Kültür Bitkisi Tohumu İle Yayılma
Özellikle ekonomik olarak geri kalmış ülkelerde tohum temizliğine yeterince dikkat edilmediği için bazı yabancı otlar bulaşık bölgelerden temiz sahalara geçmektedir. Buna en güzel örneği ülkemizin Orta Anadolu Bölgesi’nde hububat tarlalarında sorun oluşturan ve tohumları hububat tohumluğuna karışan sarı otun son yıllarda Doğu Anadolu’ya kontrolsüz olarak bulaşık tohumluk getirilip ekilmesi sonucunda bu bölgeye geniş ölçüde bulaşmış olması verilebilir. Hububat tohumunun yabancı ot tohumları ile bulaşık oluşu, bu otların bölgeden bölgeye yayılmasında etkili olduğu gibi yıldan yıla intikalini de sağlamaktadır.
Hayvanlarla Yayılma
Dikenli, kancalı veya yapışkan yüzeyli tohumlar yanlarından geçen hayvanlara kolayca yapışır. Şayet bunlar uygun yerlere dökülürse yeni bulaşmalar başlayabilir.
Hayvanlar çeşitli şekillerde yabancı ot tohumlarının yayılmasına neden olmaktadırlar. Bunlardan en önemlisi hayvan gübresi ile yayılmadır. Yabancı ot tohumlarının hayvanların sindirim sisteminde canlılıklarını kaybetme oranları yabancı otun türüne ve yiyen hayvanın cinsine göre değişmektedir.
Bu şekilde hayvan gübresi olarak bazı yabancı ot tohumları hayvanların ayaklarına bulaşarak, tüylerine veya derilerine tutunarak da taşınabilirler.
Rüzgarla Yayılma
Çoğu yabancı otta olduğu gibi tohumlarda oluşan ve tohumun kütle oranına göre yüzey alanını artıran bir çok modifikasyon, tohumların rüzgarla taşınmasını sağlar. Bu modifikasyonlar daha çok kanat, torba, tüy ve paraşüt şeklinde uzantılar veya sorguç teşekkülüdür. Kırmızı uçlu saz tohumları normal bir rüzgarda 15m uzağa taşınabilmektedir. Kapsül içinde bulunan tohumlar kapsül patladığında etrafa yayılabilirler. Patlama mekanizmasından gelen ilk güç tohumları bir metre yukarı fırlatabilir ve onlar hafif ise rüzgar onları daha ilerilere yayabilir.
Su ile Yayılma
Pirinç tohumları bir çeltik tarlasından diğerine sulama suyu ile taşınırlar. Şiddetli yağışlar sonrasında meydana gelen su baskınları içinde yabancı otları çeltik tarlalarına getirebilir. Çoğu yabancı otun tohumu, su ile taşınabilecek şekilde modifikasyona uğramıştır. Bu tip tohumları içeren sular daha çok çaylar, sulama ve drenaj kanalları ve sulamada kullanılan ırmaklardır. Bu yolla taşınan yabancı otlardan biri de horozibiği diye adlandırılan ottur.
Çiftlik Ekipmanlarıyla Yayılma
Bazı yabancı otların tohumları genellikle çamur içinde taşınır. Bunlar ayakkabılara, tekerleklere, traktörlere ve çiftlik aletlerine yapışırlar ve böylece uzak mesafelere yayılabilirler.
Çiftlik ekipmanlarından özellikle toprak işleme aletleri ve hasat harman makinaları yabancı ot tohumlarının yayılmasında geniş ölçüde rol oynamaktadırlar. Toprak altı ve toprak üstü organları yatay olarak gelişen yabancı otların bu yolla yayılmaları çok kolay olmaktadır.
Fide ve Fidanlıklardan Yayılma
Fide ve fidanların şaşırtılması ve çit bitkilerinin taşınması, kök bölgesi topraklarının nakliyle olmaktadır. Fide ve fidanlarla birlikte nakledilen topraklar, içerisinde bulunan yabancı ot tohumlarının yayılmasına sebep olmaktadır.
Kuş ve Çiftlik Hayvanları İle Yayılma
Kuşlar ve çiftlik hayvanları yabancı otlar üzerinde beslenirler. Bu arada onların başka yerlere yayılmasına da yardımcı olurlar. Bazı yabancı ot tohumları hayvanların sindirim organlarından zarar görmeden geçerek dışkı ile dışarı atılmaktadır. Şayet bu gübreler yeterince yakılmadan tarlaya taşınırsa buralara yabancı ot tohumları bulaştırılabilmektedir.
Yabancı Ot Tohumlarının Yayılmasında İnsanın Rolü
Yabancı otların tohumla yayılmasında insanların önemli rolü olduğu aşikardır. Yukarıda sayılan bütün maddelerde insanların etkisi söz konusudur.
Yabancı Otların Kendi İmkanları İle Yayılması
Bazı yabancı otların toprak üstü ve toprak altı çoğalma organları yatay olarak büyüyerek, yabancı otun yayılmasına neden olmaktadır. Bu tip yayılma çok kısa mesafeler olmakta ve yabancı otların kümeler halinde bulunmasına neden olmaktadır.
Türkiye'de Bulunan Önemli Bazı Yabancı Otlar
Türkiye'de bulunan yabancı otların bir kısmı, bazı bölgelerin özel yabancı otu durumundadır. Nitekim, Orta Anadolu’da sarı ot,Trakya ve Güneydoğu’da yabani fiğ, Güney-Batı ve Marmara Bölgesi’nde yabani hardal, Güney Doğu Bölgesinde pelemir, Muş ve Diyarbakır yörelerinde meyan otu yaygın olarak bulunmaktadır. Bunun dışında, Türkiye genelinde görülen bazı önemli yabancı otlara köy göçüren, yabani yulaf, tarla sarmaşığı, peygamber çiçeği, ayrık, papatya, düğün çiçeği, gelincik ve pıtrak örnek olarak verilebilir.
İnsanlar Tarafından Etkilenen Çevre Faktörleri İle Yabancı Otlar Arasındaki İlişki
Etkileyici Faktörler | Yabancı Ot Florasındaki Etki |
---|---|
Kireç Uygulaması | Asitlik görünümü ortadan kalkar (tür sayısında azalma olur) |
Gübreleme |
Bitkilerde canlanma görülür, azotlu ortamı seven türlerde gelişme ve floraya hakimiyet vardır (tür sayısı azalır) |
Sık olmayan toprak işleme |
Çok yıllık türler hakim olur, tek yıllık türlerden sadece uyabilenler kalır |
Sık yapılan toprak işleme |
Tek yıllık türler hakimdir, çok yıllıklar çok sık uygulamalarda gelişme şansı bulamazlar |
Temiz tohumluk kullanımı |
Tohumları tohumlukla taşınan ve tohumları çok kısa süre yaşayabilen türler kaybolur (tür sayısı azalır) |
Çok sayıda kültür bitkisi ile ekim nöbeti uygulaması |
Nispeten türlerin sayısında bir artış görülür |
Az sayıda kültür bitkisi ile ekim nöbeti uygulaması |
Sadece birkaç türün floraya hakim olduğu görülür |
Herbisit uygulaması |
Çok önemsiz ve savaşı zor türlerin selekte olduğu görülür (önceleri tür sayısında azalma, daha sonra türlerde değişme ayrıca bazı yabancı ot ırklarında dayanıklılık ortaya çıkabilir). |
Yabancı Ota Nasıl Müdahale Edilir?
Bitki koruma ilaçları ile müdahale edilmektedir. Bitki koruma ilaçları, tarımsal ürünleri zararlı ve yabancı otlardan koruyan kimyasal formülasyonlardır. Yabancı ot mücadelesinin sonucunda kültür bitkisinin girdiği stresi giderebilmek adına aşağıdaki ürünlerimizi kullanabilirsiniz;
Aşağıda yabancı ot mücadelesinde neler yapabileceğinizi inceleyebilirsiniz;
Yabancı Ot ile Mücadele Yöntemleri
·Sertifikalı tohum kullanmak,
·Yabancı ot yoğunluğu az ise elle almak ve yayılmasını önlemek,
·Çiçekli dönemde tohum vermeden biçmek,
·Sulama suyu ile yayılmasını önlemek,
·Kum toprak taşırken yabancı ot tohumu içermemesine dikkat etmek,
·Yabancı otların herhangi bir alet kullanarak veya hayvan otlamak suretiyle civar tarlalara yayılmasını önlemek.
Mekanik; Toprağı sürmek, çapalama, malçlama, su altında bırakma, yabancı otları yakmak gibi yöntemler uygulanabilir.
Biyolojik;Ortadan kalkmasını istediğiniz ota zararlı olan böcek, hastalık veya bitki popülasyonunu arttırmak.
Kimyasal; Herbisitleri kullanmak.
UYARI: Blog içeriğimizin bilgi amaçlı oluşturulmuştur. Tavsiye niteliği taşımadığını belirtmek isteriz.